فروشگاه های زنجیره ای مبتنی بر نقشه

آخر هفته های شلوغ، برای اکثرمون سخته که چندساعت رو به خرید اختصاص بدیم و بریم بازار روز تا سبزی و میوه بخریم یا مایحتاج بهداشتی و خوراکی و حبوبات تهیه کنیم. مخصوصاً اگه بازار یا فروشگاه از خونمون دور باشه. به همین دلیل بسیاری از سرمایه گذاران، در هر منطقه ای فروشگاه بزرگی راه اندازی کرده ان که به قول خودمون از شیرمرغ تا جون آدمیزاد رو می تونی به راحتی تهیه کنی. مثلاً لباس برای بچه ها، ابزار آلاتی مثل آچار و دریل و یا حتی پتو، ملحفه.

به دلیل پراکندگی های جمعیتی و همینطور در نظر گرفتن دسترسی همه افراد به این امکانات، کسانی که فروشگاه های زنجیره ای رو احداث می کنن، باید عوامل زیادی رو در نظر داشته باشن. صاحبان فروشگاه های زنجیره ای جهت توسعه و احداث شعبات جدید خود، بهتره به جای تصمیم گیری بر مبنای تجربه و سلیقه، از اطلاعات مکان یابی داده محور و مبتنی بر نقشه بهره ببرن. برخی از اونها عبارتند از:

  • سنجش شاخص های جمعیت شناختی، شهری، ترافیکی و فروشگاهی

  • بهینه یابی مکان شعبات جدید فروشگاه

  • مشاهده مسیرهای عبور و مرور به نقاط دور افتاده تر شهر

  • مشاهده فروشگاه های رقبا در نواحی مختلف

برای اینکه به موارد بالا پاسخ بدین روش های زیر، راه هایی هست که می تونین اطلاعات رو به صورت دقیق تر به دست بیارین.

  • تهیه لایه های اطلاعاتی آنلاین از داده های جغرافیایی با استفاده از سرویس های نقشه

  • رتبه بندی نواحی مختلف شهر جهت احداث شعب بر اساس داده های مکان محور

  • نمایش تحلیلی اطلاعات به صورت Heat Map

حالا یه نگاهی بندازیم و ببینیم که معیارهای اساسی و مهم در موفقیت یک فروشگاه چی هست؟ جواب این سوال موقعیت مکانیه فروشگاه هست. موقعیت مکانی مناسب، علاوه بر اینکه خدمات رفاهی قابل توجهی رو برای مشتریان ایجاد می کنه، اهمیت ویژه ای هم از لحاظ میزان فروش، برای فروشگاه های زنجیره ای داره. تصمیم گیری در خصوص موقعیت فروشگاه بسیار مهمه، چون تغییر دادن محل فروشگاه، خیلی سخته و یا زیان بالایی رو به همراه داره. اگه فروشگاه در خصوص قیمت گذاری و تامین کالاها دچار اشتباه و مشکل بشه، قابل جبران هست؛ اما اگه همچین اشتباهی درخصوص انتخاب محل و موقعیت فروشگاه  اتفاق بیوفته، جبرانش بسیار سخت و پر هزینه است.

تصمیم گیری در مورد محل و موقعیت جغرافیایی فروشگاه به چند عامل اصلی بستگی داره:

  • مشتریان

    بزرگترین عامل تعیین کننده در موقعیت ایده آل یک فروشگاه جذب مشتری است و به همین دلیل شاخص هایی رو برای جذب مشتری در نظر می گیرن.  برای مثال اگه هدف بازار آسایش و رفاه مشتری باشه، در انتخاب محل فروشگاه باید به رفاه و آسایش مشتری، توجه ویژه ای داشته باشیم.

  • محیط عمومی شهر

    عوامل تعیین کننده محیط  عمومی شهر برای تصمیم گیری در مورد موقعیت فروشگاه، شالمل موراد زیر می شود:

    • تجزیه و تحلیل ناحیه تحت پوشش
    • تعیین پتانسیل فروش در سطوح مختلف شهر
    • انتخاب موقعیت جغرافیایی فروشگاه، متناسب با اهداف بازار

    تجزیه و تحلیل ناحیه تحت پوشش که با مسائل جغرافیایی بسیاری در ارتباط هست براندازه و شکل ناحیه تحت پوشش هم تاثیر داره.

    • تسهیلات مراکز بانکی
    • تسهیلات پارک اتومبیل
    • محدودیت های ترافیکی
    • جذابیت های اجتماعی تفریحی
    • توزیع و پراکندگی جمعیت
    • میزان رشد و تراکم جمعیت
    • بعد مسافت برای دسترسی به فروشگاه
    • خطوط حمل و نقل ( جاده، سیستم ریلی ، اتوبوس و …
    • میزان استفاده از وسایل نقلیه شخصی
    • سایر مراکز خرید رقیب در نزدیکی بازار هدف
    • مکان شناسی طبیعی از سطح بازار
  • سطوح تجاری

    سطوح تجاری، به سطوحی گفته میشه که از مغازه های کوچک ، مغازه های شخصی و سوپرمارکت ها بازار رو به وجود آورده، که بیشترین و عمده ترین تاثیر بر روی اندازه ناحیه تحت پوشش فروشگاه زنجیره ای دارند.
    عوامل محلی، تاثیر قابل ملاحظه ای بر موقعیت فروشگاه می گذارن که شامل موارد زیر همهستن:

    • ارتباط محل سایت با مرکز خرید اصلی و همچنین ناحیه تحت پوشش
    • میزان دسترسی به موقعیت جغرافیایی فروشگاه
    • توانایی و قدرت رهگیری تجاری ، مانند قرارگرفتن فروشگاه در مسیر عبور عابرین
    • جذابیت های محیطی
    • هماهنگی و متناسب بودن باسایر فعالیت های تجاری محل ، بورس
    • شناسایی و ارزیابی فروشگاه های رقیب از لحاظ موقعیت اندازه و شکل و ویژگی ها و توانمندی ها
  • موقعیت فروشگاه زنجیره ای و مشتری

    بزرگترین عامل تعیین کننده در موقعیت ایده آل یک فروشگاه زنجیره ای بازار هدف آن فروشگاه زنجیره ای است. بطور مثال اگر هدف بازار آسایش و رفاه مشتری باشد، در انتخاب موقعیت مکانی فروشگاه زنجیره ای باید به رفاه و آسایش مشتری، توجه ویژه ای شود. در واقع قبل از بنای فروشگاه زنجیره ای باید توقع و نیاز مشتری شناخته و بر اساس اون امکانات فراهم بشه، زیرا آسایش ازدیدگاه مشتری ها متفاوت هست، با تحقیق بر روی خواسته های مشتریان،  میشه به یک نیازسنجی واقعی رسید و با تحلیل شاخص های مورد نظر، به یه جمع بندی مناسب و واقعی برای احداث فروشگاه زنجیره ای دست پیدا کرد.

    به طور مثال، عوامل ( کیفیت – خدمات – سرویس های رفاهی – پارکینگ و…..) می تونن تامین کننده خواسته مشتری ها باشن.عوامل تع یین کننده محیط  عمومی شهر در جهت تصمیم گیری موقعیت فروشگاه زنجیره ای، عبارت است از:

    • تجزیه و تحلیل ناحیه تحت پوشش
    • تعیین پتانسیل فروش در سطوح مختلف شهر
    • انتخاب محل فروشگاه زنجیره ای، متناسب با اهداف بازار

تجزیه و تحلیل ناحیه تحت پوشش فروشگاه زنجیره ای، با مسائل جغرافیایی بسیاری در ارتباط هست.

  • اشکال فروشگاه های بزرگ

  • نحوه تحویل کالا و سایر خدمات خرده فروشی

  • اعتبار و شهرت خرده فروشی های بزرگ و عمده

  • تسهیلات بانکی

  • تسهیلات پارک اتومبیل

  • محدودیت های ترافیکی

  • جذابیت های اجتماعی تفریحی

  • توزیع و پراگندگی جمعیت

  • میزان رشد و تراکم جمعیت

  • الگوی مصرف منطقه و شهر

  • بعد مسافت برای دسترسی به فروشگاه زنجیره ای

  • خطوط حمل و نقل ( جاده، سیستم ریلی، اتوبوس و………)

  • میزان دسترسی به وسایل ارتباط جمعی (روزنامه، کتاب، مجلات، رادیو و تلویزیون و………)

  • میزان استفاده از وسایل نقلیه شخصی

  • سایر مراکز خرید رقیب در نزدیکی بازار هدف

  • مکان شناسی طبیعی از سطح بازار سنتی

تمام اینها رو گفتیم تا به این نکته برسیم که این روزها بر مبنای حدس و گمان نباید فروشگاه تاسیس کرد، چون عوامل بسیاری بر این تصمیم تاثیر گذار هست. با پیشرفت تکنولوژی های مبتنی بر نقشه و مکان محور به راحتی میتونیم داده های مکانی و جغرافیایی و جمعیت شناختی رو استخراج و بررسی نکنیم و با بهره گیری از زیرساخت نقشه نواحی جغرافیایی که در مناطق شهری، شاخص های بالا رو در برمی گیره، مشخص کنیم. هر منطقه که بالاترین رتبه رو دارا بود، امکانات و پذیرش جانمایی شعبات فروشگاه های زنجیره ای رو داره. در واقع با استفاده از دانش جغرافیا و بهره گیری از امکانات نقشه، مثل نقشه گرمایشی ریسک برپایی هر کسب و کاری به میزان بالایی کاهش پیدا میکنه.

در این خصوص سرویس های نقشه مثل: فاصله مکانی، آدرس یابی، مسیریابی، نزدیکی به اماکن مورد علاقه و حصارجغرافیایی، جانمایی شعب فروشگاه، دسترسی ها و نزدیک ترین ها میتونه در جذب خریداران و استفاده از امکانات فروشگاه، دریافت سرویس و در نهایت به ارمغان آوردن آسایش بیشتری برای اونها بوجو دآورد.